Μαζί μ’ αυτά ας δοξάσουμε και εμείς τον Θεό, μαζί μ’ αυτά ας φωτισθούμε και εμείς με το φως της γνώσεως, και μεταφερόμενοι σαν με όραμα στον Ιορδανη, ας δούμε το μεγάλο φως, τον Χριστό μας βαπτισμένον, και ας ασπασθούμε τα ακατάληπτα ίχνη του στα νερά, και ας μην επιστρέφουμε ποτέ πια στο σκοτάδι της αμαρτίας, αλλά ας είμαστε μαζί του και ας πορευθούμε μαζί του, αφού έχουμε γίνει καλοί οπαδοί του, και πριν από αυτό, ας βαπτισθούμε μαζί με αυτόν. Γιατί είναι δυνατόν καθημερινά να βαπτιζόμαστε, αν θέλουμε, εννοώ με το βάπτισμα των δακρύων, το πραγματικά καθαρτήριο και αείφωτο.…

Επιστολή 102. Στο τέκνο του τον Ευάρεστο.Η επιστολή αυτή στέλνεται σε σένα, αδελφέ, με πολλή θλίψη και σφίξιμο της καρδιάς μου, γιατί άκουσα ότι πέθανες τον θάνατο της αμαρτίας. Λένε δηλαδή ότι αποκήρυξες την υπόσχεση της παρθενίας, το ευαγγελικό ένδυμα, το σεβαστό σε αγγέλους και ανθρώπους πολίτευμα, και έλαβες γυναίκα με τρόπο μοιχικό, ή καλύτερα, για να κυριολεκτήσω, την Εύα. Γιατί αυτή, αφού σε έβγαλε από τον παράδεισο της άγιας ζωής, σε κατέστησε πένθος για μένα τον αμαρτωλό σου πατέρα, ντροπή της αγγελικής αδελφότητάς σου, και αφορμή υπερηφάνειας και καύχησης για τον διάβολο. Τι είναι αυτό που έγινε! Αλλοίμονο! Πώς…

Προς το κοινό του λαού Αντισάρχου. Δεχθήκαμε γράμματα από την τιμιότητά σας για τον μαθητή μας, ο οποίος προ πολλού απέδρασε και δεν ξέρω πως έγινε εκεί δεκτός από αμάθεια και ασέβεια, και μάλιστα σε σπήλαιο ληστών, όχι μοναστήρι, αλλά ανακατασκευασμένο καταφύγιο παθών, για να αξιώσουμε να τύχει απαλλαγής. Και η απάντηση είναι σύντομη. Ο μαθητής μας Μαρκιανός μέχρι να επιστρέψει στο μοναστήρι του, στο οποίο έδωσε υπόσχεση της απάρνησής του με μάρτυρα τον Θεό, είναι δεμένος και καταδικασμένος και ανάξιος της κοινωνίας, σύμφωνα με τους θεοδίδακτους κανόνες που υπέγραφε. Γιατί η απειλή δεν εξαρτάται από μας, αλλά από τους θεόπνευστους…

Πόσο μεγάλο μυστήριο! Μετανόησε ο ληστής· χρειαζόταν νερό για να βαπτισθεί. Ήταν κρεμασμένος στον σταυρό· δεν υπήρχε άλλος τόπος να βαπτισθεί, ούτε πηγή, ούτε λίμνη, ούτε βροχή, ούτε αυτός που θα τελούσε το μυστήριο. Γιατί όλοι οι μαθητές είχαν φύγει επειδή φοβούνταν τους Ιουδαίους. Ο Χριστός όμως δεν εστερείτο ναμάτων, αλλά, αν και ήταν κρεμασμένος στον σταυρό, δημιούργησε νερά. Επειδή δηλαδή δεν ήταν δυνατόν να μπει στη βασιλεία ο ληστής χωρίς βάπτισμα, πρόσφερε ο Σωτήρας αίμα και νερό από την τρυπημένη πλευρά του, για να ελευθερώσει τον ληστή από τα κακά που σήκωνε, και να δείξει ότι το αίμα έγινε…

... Εγώ λοιπόν φοβάμαι τα καθήκοντα του βαθμού μου, ώ ιερή κορυφή, και πραγματικά τρομάζω για την ψυχική κυβέρνηση, πώς δηλαδή θα διασώσω αυτό το πολύ μικρό και λογικό πλοιάριο που μου έχει εμπιστευθεί σε λιμάνι σωτηρίας, γιατί γι’ αυτό χρειάζεται και ζωή καθαρή και επιτυχία γνώσεως ικανής, ώστε, χειριζόμενος το πηδάλιο, σαν σε δύο αυχένες, γρήγορα και με γνώση, να διαφυλάξω αβύθιστο στα νερά της αμαρτίας και τον εαυτό μου και αυτούς που με ακολουθούν. Αυτή λοιπόν είναι η απολογία η δική μου του ταλαιπώρου...  (3,63)… Συνέβη να μεταβώ με εντολή του αρχιερέα στη μονή Δαλμάτου, για να εκλέξω αυτόν…

... Αδελφοί μου και πατέρες, επειδή ο καθένας από σας έχει διακόνημα σ’ αυτήν την άγια αδελφότητα, και εμένα του ταλαίπωρου μου έλαχε, χωρίς να το αξίζω, να είμαι αρχηγός και να μιλώ, οφείλω να μη παραμελώ τη διακονία μου, αλλά πάντοτε, μαζί με τα αλλά, να κάνω και την εβδομαδιαία κατήχηση, όσο μου επιτρέπουν οι δυνάμεις μου. Και ίσως κάποιοι να πουν «Τί κερδίζουμε από αυτήν, αφού αυτά που λέγονται δεν τα εκτελούμε; Γιατί, ενώ ακούμε, ότι δεν πρέπει να γελάμε, δεν το κατορθώσαμε ακόμα αυτό, και ενώ πολλές φορές διδασκόμαστε, ότι δεν πρέπει να φλυαρούμε, εξακολουθούμε ακόμα να…

ΚΑΤΗΧΗΣΗ 87η. "Οτι ό ήγούμενος πρέπει νά θυσιάζει τή ζωή του γιά τά λογικά πρόβατα, έπειδή θά δώσει λόγο γιά τό καθένα την ή μέρα της κρίσεως. Καί γιά την άποκοπή τών δικών μας θελημάτων".    Αδελφοί μου και πατέρες, σε ποιά κατάσταση νομίζετε ότι βρίσκεται η ταπεινή μου ψυχή κατά την άσκηση της εποπτείας σας; Νομίζετε δηλαδή ότι καμαρώνω γι’ αυτές τις μικρές κατηχήσεις, σαν να κάνω κάτι σπουδαίο και εκπληρώνω έτσι τα καθήκοντά μου ως προστάτης σας; Καθόλου. Αλλά, για να πώ τήν αλήθεια, έκτος από κάποια ανάπαυσή μου, τη ζωή μου τήν περνώ με πολύν ψυχικό πόνο καί δυσκολία καί…

   ... Και εγώ ο δυστυχής, μένοντας ορφανός από τον καλό Πατέρα μου (ο όσιος Θεόδωρος αναφέρεται στον πνευματικό του πατέρα), που να στηρίξω το χέρι, καθώς σαλεύεται η ψυχή μου; Ποιόν θα έχω να μου θυμίζει να μη φέρομαι παράλογα; Πώς θα αποφύγω την έφοδο του διαβόλου, μη έχοντας εσένα να με νουθετεί και να με εκπαιδεύει αυτοπροαίρετα;Αλλά, ώ θεία και ιερή κεφαλή μου, είθε να με παρακολουθείς από ψηλά ευμενής, για να με σηκώνεις όταν πέφτω κάτω, να με κατευθύνεις όταν βαδίζω, να με διατηρείς ανεπηρέαστον, και να οδηγείς και να ποιμαίνεις μαζί μου και αυτό το ποίμνιο,…

Στο τέκνο του τον Λουκιανό.Ο καλός Θεός μας, γνωρίζοντας την ολισθηρότητα της ανθρώπινης φύσεως, και ότι, και αν ακόμα κάποιος νομίζει πώς βαδίζει σωστά, με λίγη νωθρότητα, χωρίς να το καταλάβει, σκοντάφτει και πέφτει, από αγάπη προς τον άνθρωπο, τού δώρισε τη μετάνοια, η οποία τον σηκώνει από την πτώση και τον επαναφέρει στην αρχική υγεία του. Επειδή λοιπόν και συ, αδελφέ μου, έπαθες αυτό που έπαθες, και συμπλήρωσες τον χρόνο της αξιόλογης μετάνοιας, με μεγάλη κατάνυξη και πάρα πολλά δάκρυα, όπως έχω ακούσει, ώστε να έχεις εξιλεώσει τον Θεό, και ζητάς τώρα συγχώρηση, όπως μου δήλωσε ο οικονόμος και…

Το ότι ο Χρυσόστομος είπε, «Ο δικός μας Χριστός δεν ζωγραφίζεται στους τοίχους», εγκωμιάζοντας τον άγιο Ρωμανό, δεν πρέπει να ερμηνεύεται κατά λέξη, αλλά πρέπει να γνωρίζουμε με ποιόν μιλώντας το είπε, γιατί στις ομιλίες πρέπει να κοιτάζουμε και τον χρόνο και το πρόσωπο και τον τρόπο με τον οποίο έγιναν. Τον χρόνο, επειδή δεν είχαν νομοθετηθεί στους παλιούς τα ίδια με μας που ζούμε στα χρόνια της χάριτος. Το πρόσωπο, γιατί άλλο είναι το αιρετικό, και άλλο το πρόσωπο του ορθοδόξου. Τον τρόπο, γιατί, δεν είναι το ίδιο να συζητά κανείς δογματικά, και να απευθύνει λόγο πιο απλοϊκό. Με…